Эр бир Къырымлы озь иджадында мытлакъа аджаийп Къырымны тасвирлемеге ашыкъа, чюнки Къырым бизим миллетимиз ичюн мукъкъадес топракътыр. Дагъы-ташы, къаялары, битмез-тюкенмез Къара денъизи оны ифаделей.
Бугунь бизлер аджайип график ве сувлы боя (акварель) усулында чалышкъан рессамымыз, Рамиз Нетовкиннинъ иджадынынен таныш оладжамыз.
Рамиз Нетовкин 1960 сенеси, июнь 21 куню сюргюнликте, Озьбекистанынъ Алмазар шеэринде дюньягъа кельди. Къорантасы 1975 сенеси биринджилер сырасында Ватангъа авдет олды. Рамиз 1980 сенеси, сюргюнликтен сонъ, биринджи оларакъ мешур Н. Самокиш рессамлар окъув юртына кирип, оны мукяфатлы битирди. Рамиз бей буюк истидат саиби эди, о бутюн Къырымнынъ эр бир кошечигинде булунып, онынъ кечмишини ифаде этип, келеджек несиллеримизге мирас къалдырды, олсун къадимий Багъчасарай, Къарасувбазар, Кезлев, Кърымнынъ дюльбер койлери…
Рамиз уста месулиетли рессамдыр, о омюр билля иджат этип чалышты. Онынъ бир сыра эсерлерини сизге хатырлатмакъ истер эдим: «Хансарай», «Багъчасарай аралыкълары», «Ташхан», «Диляра Бикеч дюрбеси», «Эски дюрбе», «Сырлы чешме», «Ени Сала», «Къутлакъ чешмеси», «Кезлев», «Къадимий Кефе» ве иляхре. Мисаль ичюн, «Багъчасарай аралыкълары» ресимини алсакъ, бу эсери графика усулында япылгъан, мында биз тек Къырымгъа аит тар аралыкъларны, минарелерни, санки дерсинъ муэдзин шимди эр кесни акъшам намазына чагъыраджагъыны коремиз: кираметли, эки къатлы, джамлы-софалы эвлер; биринджи къатында ичлери берекет толу магъазлар ве, вакъыт иле денъишкен, эскирген, джампийген эвлер. Амма олар озь сайиплерини беклейлер, оларнен сырдашаджакълар…
Эсас иджадында графика усулында чалышып, сонъки йыллары о сувлы боянен иджат этти. Онынъ график эсерлери эминлик иле сызылды, графикада устанынъ эллерининъ эминлиги сезиле эди, сувлы боя техникасында япылгъан эсерлеринде исе, ельчикнинъ хафифлигини сезмек мумкюн, чюнки сувлы боя эсерлери пек нефистир. Сувлы боя усулында яратылгъан «Голь четинде» деген эсери, буны толусынен ифаделей. Рамиз истидатлы рессам олгъаныны тасдикълай.
Рамиз уста пек индже гонъюлли, романтик, шенъ, ачыкъ юрекли бир инсан эди, таныш-билишлери арасында ойле де эбедий олуп къаладжакъ. Акъикъий рессам оларакъ элинден фырчысыны, къалемини бир дакъкъа биле тюшюрмеди, агъыр хасталыгъына бакъмадан, сонъки куньлери биле иджат этти. Юрегинде Къырым севгисини алып кетти… Бутюн яраткъан эсерлери буны ифаде этелер. Эсерлеринде Кырымнынъ кечмиши: виран этильген джамилер, эвлер, лякин къоджаман тереклер, оларнынъ узульмейджек тамырлары сейирджилер ичюн умют, инсанларгъа эр вакъыт мельэмдир. Умют яраткъан тереклерден тамырлар атаджакътыр…
Рамиз Нетовкин бу фаний дюньяны 2011сенеси июль 16 куню терк этти ве эбедий дюньягъа авушты. Алла рахмет эйлесин, яткъан ери дженнет олсун…
Бу сене исе, Къырым озь эвлядыны 60 йыллыгъыны къайд этмекте. Миллет озь садыкъ эвлядыны бир вакъыт унутмаз, оны яраткъан эсерлери исе, халкъына бахшыштыр, чюнки олар эбедийдир…
Къырымтатар медений-тарихий мирас музейнинъ ильмий хадими Айше Меметова
